ระบบไหลเวียนโลหิต

บทเรียนสำเร็จรูป
ชุดที่ 3
เรื่อง ระบบไหลเวียนโลหิต
วิชาสุขศึกษา ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6



นางนฤมล อบมาลี



โรงเรียนบ้านขมิ้นเรืองราษฎร์รังสรรค์ เครือข่ายจอมพระ 1
สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาสุรินทร์ เขต 1


คำนำ

บทเรียนสำเร็จรูป เรื่อง ระบบอวัยวะสำคัญ วิชาสุขศึกษา ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 เล่มนี้ จัดทำขึ้นเพื่อเป็นเครื่องมือในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ และเพื่อนำไปสู่มาตรฐานการเรียนรู้ของหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2544 การจัดการเรียนการสอนที่เน้นกระบวนการ โดยใช้วิธีการสอนที่หลากหลาย ต้องการให้ผู้เรียนเรียนรู้ด้วยตนเองตามความสนใจ ความถนัด และความสามารถของแต่ละคน ให้ผู้เรียนมีพัฒนาการทุกด้านเต็มตามศักยภาพของตนเอง ผู้เรียนได้ปฏิบัติจริงอย่างเป็นระบบและขั้นตอน เป็นการปลูกฝังลักษณะนิสัยที่ดีต่อการเรียนรู้ และการทำงานร่วมกับผู้อื่น
บทเรียนสำเร็จรูป เรื่อง ระบบอวัยวะสำคัญ วิชาสุขศึกษา ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ประกอบด้วย เนื้อหา ระบบหายใจภายนอก ระบบปะสาท ระบบไหลเวียนโลหิต ระบบต่อมไร้ท่อ และระบบสืบพันธุ์ ครูผู้สอนสามารถนำไปใช้ในการจัดกิจกรรม
การเรียนการสอนได้อย่างมีประสิทธิภาพและทำให้เกิดประโยชน์แก่ผู้เรียน ที่มุ่งพัฒนาการทางด้านร่างกาย อารมณ์ สังคมและคุณลักษณะที่พึงประสงค์ ตามเป้าหมายของหลักสูตร ตามนโยบาย ตามเป้าหมายของโรงเรียนและชุมชน หวังเป็นอย่างยิ่งว่า บทเรียนสำเร็จรูปเล่มนี้ จะเอื้อประโยชน์สำหรับครูผู้สอน นักเรียน และผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องในการจัดการศึกษา เพื่อเป็นแนวทางในการพัฒนาผู้เรียนให้มีคุณภาพต่อไป


นฤมล อบมาลี








สารบัญ

เรื่อง หน้า

คำนำ .......................................................................................................................... ข

บทเรียนสำเร็จรูป เรื่อง ระบบไหลเวียนโลหิต ......................................................... 1
คำนำ .......................................................................................................................... 2
คำแนะนำการใช้บทเรียนสำเร็จรูป ............................................................................ 4
จุดประสงค์ ................................................................................................................. 5
แบบทดสอบก่อนเรียน .............................................................................................. 6
เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน ...................................................................................... 7
กรอบที่ 1 .................................................................................................................. 9
เฉลยกรอบที่ 1 ........................................................................................................ 11
กรอบที่ 2 ................................................................................................................ 13
เฉลยกรอบที่ 2 ........................................................................................................ 15
กรอบที่ 3 ................................................................................................................ 17
เฉลยกรอบที่ 3 ........................................................................................................ 19
กรอบที่ 4 ................................................................................................................ 21
เฉลยกรอบที่ 4 ........................................................................................................ 23
แบบทดสอบหลังเรียน ............................................................................................. 25
เฉลยแบบทดสอบหลังเรียน ..................................................................................... 26
ใบกิจกรรม .............................................................................................................. 27
ผลการประเมินบทเรียนสำเร็จรูป ชุดที่ 3 ............................................................... 28


บรรณานุกรม ........................................................................................................... 29

บัญชีตาราง

ตาราง หน้า

1 ผลการประเมินบทเรียนสำเร็จรูป เรื่อง ระบบไหลเวียนโลหิต ..................... 29
























บัญชีภาพประกอบ

ภาพประกอบ หน้า

1 ปอด ............................................................................................................... 7
2 ปอด ............................................................................................................... 8
3 การไหลเวียนเลือดในร่างกาย............................................................................. 9
4 ปอด ............................................................................................................. 11
5 การไหลเวียนของเลือดในร่างกาย ................................................................ 13
6 การไหลของเลือดจากหัวใจ ......................................................................... 15
7 การไหลของเลือดจากหัวใจ ......................................................................... 17
8 ลักษณะภายในของหัวใจ ............................................................................. 19
9 ลักษณะของเสนเลือดแดงและดำ ................................................................. 21
10 การไหลของเลือดแดงและดำ ..................................................................... 23
11 การไหลของเลือด ...................................................................................... 26


บทเรียนสำเร็จรูป

กลุ่มสาระการเรียนรู้สุขศึกษาและพลศึกษา
ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6
เรื่อง ระบบไหลเวียนโลหิต



โดย
นางนฤมล อบมาลี
โรงเรียนบ้านขมิ้นเรืองราษฎ์รังสรรค์ เครือข่ายจอมพระ 1
สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาสุรินทร์ เขต 1
คำนำ



ในการเรียนกลุ่มสาระการเรียนรู้สุขศึกษา ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 สาระที่ 1
การเจริญเติบโตและพัฒนาการของมนุษย์ ซึ่งเป็นสาระที่เกี่ยวกับการดูแลรักษาสุขภาพเพื่อ
การดำรงชีวิตที่ดี และสามารถดำรงชีวิตได้อย่างมีความสุข ด้วยเหตุผลดังกล่าว ข้าพเจ้าจึงได้จัดทำนวัตกรรมทางการศึกษา คือ บทเรียนสำเร็จรูป มาใช้เพื่อประกอบการเรียนการสอน โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อให้นักเรียนได้ศึกษาด้วยตนเองอย่างละเอียดจากบทเรียนสำเร็จรูป ซึ่งได้เสนอเนื้อหาเกี่ยวกับ ระบบไหลเวียนโลหิต ไปทีละขั้นตอน พร้อมกับตอบคำถามเป็นตอน ๆ ไปจนจบเนื้อหาจากการทดลองใช้ปรากฏว่านักเรียนให้ความสนใจ เข้าใจ และสนุกกับบทเรียนสามารถ
ตอบคำถามได้ดีเป็นที่น่าพอใจเป็นอย่างยิ่ง

หวังว่าบทเรียนสำเร็จรูปนี้ จะเป็นประโยชน์ต่อครูผู้สอนและนักเรียนหรือผู้สนใจ
เป็นอย่างดี


นฤมล อบมาลี






















คำแนะนำการใช้บทเรียนสำเร็จรูป







1. บทเรียนนี้เป็นบทเรียนสำเร็จรูป ให้นักเรียนศึกษาด้วยตนเอง ในการศึกษาบทเรียนนี้
นักเรียนจะต้องซื่อสัตย์ต่อตนเอง โดยไม่เปิดดูคำตอบล่วงหน้าก่อนตอบคำถาม
2. ให้นักเรียนอ่านและตอบคำถามทีละกรอบตามลำดับ ไม่ควรทำข้ามกรอบแล้วตอบคำถาม
โดยเติมคำตอบในช่องว่างในใบกิจกรรมที่เตรียมไว้ในตอนท้ายบทเรียน
3. เมื่อทำบทเรียนเสร็จแต่ละกรอบ ให้ตรวจกับเฉลยซึ่งอยู่หน้าถัดไปเพื่อตรวจดูว่าทำถูกต้อง
หรือไม่ ถ้าถูกให้ทำเครื่องหมาย / ถ้าผิดให้ทำเครื่องหมาย X
4. ถ้าคำตอบนักเรียนตรงกับคำตอบที่เฉลยไว้ ให้นักเรียนอ่านและทำบทเรียนในกรอบต่อไป
5. ถ้าคำตอบนักเรียนตรงกับคำตอบที่เฉลยไว้ ให้นักเรียนย้อนกลับไปอ่านกรอบเดิมอีกครั้ง
หนึ่งเพื่อความเข้าใจ แล้วตอบคำถามใหม่ หากยังไม่ถูกต้องก็ให้กลับไปทบทวนใหม่จนกว่า
จะได้คำตอบที่ถูกต้อง ถ้าไม่เข้าใจจริง ๆ ให้ถามคุณครูเพื่อขอคำแนะนำ
6. ขอให้นักเรียนตั้งใจศึกษาบทเรียน ไม่ต้องรีบร้อนหรือกังวลว่าจะช้าหรือเร็วกว่าคนอื่น ๆ
และต้องระลึกเสมอว่าจะต้องตั้งใจและพยายามเรียนด้วยตนเองให้มากที่สุด
7. เมื่อจบบทเรียนให้รวมคะแนนกรอบละ 1 คะแนน ในบางข้อจะมีหลายคำตอบ
ถ้ามีคำตอบใดผิดพลาดจะไม่ได้คะแนน รวมคะแนนทั้งหมดลงในช่องคะแนนที่ให้ไว้


จุดประสงค์


จุดประสงค์ทั่วไป
เพื่อให้นักเรียนมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับเรื่อง
ระบบไหลเวียนโลหิต



จุดประสงค์การเรียนรู้
1. นักเรียนบอกอวัยวะทีเกี่ยวข้องกับระบบไหลเวียนโลหิตได้ถูกต้อง
2. นักเรียนดูแลรักษา และป้องกันระบบไหลเวียนโลหิตของตนได้อย่างถูกวิธี
3. นักเรียนบอกหน้าที่ของระบบไหลเวียนโลหิตได้อย่างถูกต้อง




แบบทดสอบก่อนเรียนเรื่อง ไหลเวียนโลหิต

คำชี้แจง : ให้นักเรียนกาเครื่องหมาย X ให้ตรงกับข้อ ก, ข, ค, หรือ ง ที่เป็นคำตอบที่ถูกต้อง


1. อวัยวะในข้อใดที่ใดที่ทำหน้าที่เหมือน
เครื่องสูบน้ำ
ก. ปอด ข. หัวใจ
ค. สมอง ง. ตับ

2. เลือดถูกผสมกับออกซิเจนที่ใด
ก. ปอด ข. หัวใจ
ค. สมอง ง. ตับ

3. เลือดจะไหลไปตามอวัยวะในข้อใด
ก. ปอด ข. หลอดเลือด
ค. สมอง ง. ตับ

4. หลอดเลือดอุดตันเกิดจากข้อใด
ก. การออกกำลังกาย ข. ไขมัน
ค. โปรตีน ง. นอนหลับ

5. หัวใจห้องบนขวาทำหน้าที่ตามข้อใด
ก. ส่งเลือดแดงไปห้องล่างขวา
ข. ส่งเลือดแดงไปปอด
ค. ส่งเลือดดำไปปอด
ง. ส่งเลือดดำไปห้องล่างขวา
6. หัวใจห้องล่างขวาทำหน้าที่ตามข้อใด
ก. ส่งเลือดแดงไปปอด
ข. ส่งเลือดแดงไปส่วนต่าง ๆ
ค. ส่งเลือดดำไปปอด
ง. ส่งเลือดดำไปส่วนต่าง ๆ
7. หัวใจห้องบนซ้ายทำหน้าที่ตามข้อใด
ก. ส่งเลือดแดงไปห้องล่างขวา
ข. ส่งเลือดแดงไปปอด
ค. ส่งเลือดดำไปปอด
ง. ส่งเลือดดำไปห้องล่างขวา
8. หัวใจห้องล่างซ้ายทำหน้าที่ตามข้อใด
ก. ส่งเลือดแดงไปปอด
ข. ส่งเลือดแดงไปส่วนต่าง ๆ
ค. ส่งเลือดดำไปปอด
ง. ส่งเลือดดำไปส่วนต่าง ๆ


เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน เรื่อง ระบบไหลเวียนโลหิต












ภาพที่ 1 ปอด
th.wikipedia.org/wiki/ปอด -




น้อง ๆ ตรวจคำตอบจากแบบทดสอบก่อนเรียนแล้ว
เรามาเริ่มเรียนตามกรอบต่าง ๆ กันเลย







ภาพที่ 2 ปอด
th.wikipedia.org/wiki/ปอด -

กรอบการศึกษาที่ 1

ระบบไหลเวียนโลหิต หมายถึง ระบบการไหลเวียนของเลือดไปยังส่วนต่าง ๆ ของร่างกายโดยใช้หลอดเลือด และแรงปั๊มเลือดจากหัวใจ



ภาพที่ 3 การไหลของเลือดในร่างกาย
http://www.pt.ac.th/ptweb/studentweb/body/arweb/c6/c73f.jpg




น้อง ๆ ช่วยตอบคำถามต่อไปนี้นะครับ





ระบบไหลเวียนโลหิต หมายถึง







เฉลยคำตอบกรอบที่ 1


ระบบไหลเวียนโลหิต หมายถึง ระบบการไหลเวียนของเลือดไปยังส่วนต่าง ๆ ของร่างกายโดยใช้หลอดเลือด และแรงปั๊มเลือดจากหัวใจ





ภาพที่ 4 ปอด
th.wikipedia.org/wiki/ปอด -







ตอบถูกเก่งมากนะครับ
ถ้าตอบผิดกลับไปดูอีกที




เรามาศึกษากรอบที่ 2 กันต่อนะครับ









กรอบการศึกษาที่ 2


หน้าที่ของระบบไหลเวียนโลหิต คือ
1. ลำเลียงอาการไปยังเซลล์และเนื้อเยื่อทั่งร่างกาย
2. ลำเลียงออกซิเจนไปยังเซลล์ต่าง ๆ ทั่วร่างกาย โดยเม็ดเลือดแดง
3. ควบคุมอุณหภูมิของร่างกาย
4. ลำเลียงของเสียบางอย่างไปยังอวัยวะขับถ่าย




ภาพที่ 5 การไหลของเลือดในร่างกาย
http://www.pt.ac.th/ptweb/studentweb/body/arweb/c6/c73f.jpg


นักเรียนช่วยตอบคำถามด้วยนะครับ


จงบอกหน้าที่ของระบบไหลเวียนโลหิต











เฉลยคำตอบกรอบที่ 2


หน้าที่ของระบบไหลเวียนโลหิต คือ
1. ลำเลียงอาการไปยังเซลล์และเนื้อเยื่อทั่งร่างกาย
2. ลำเลียงออกซิเจนไปยังเซลล์ต่าง ๆ ทั่วร่างกาย โดยเม็ดเลือดแดง
3. ควบคุมอุณหภูมิของร่างกาย
4. ลำเลียงของเสียบางอย่างไปยังอวัยวะขับถ่าย




ภาพที่ 6 การไหลของเลือดจากหัวใจ
www.obec.go.th/.../health/health_human/sec9.htm














เรามาศึกษากรอบที่ 3 ต่อนะครับ






กรอบการศึกษาที่ 3


อวัยวะและสิ่งสำคัญของระบบไหลเวียนโลหิต คือ
เลือด น้ำเลือด เม็ดเลือด หลอดเลือด และหัวใจ



ภาพที่ 7 การไหลของเลือดจากหัวใจ
www.obec.go.th/.../health/health_human/sec9.htm

หน้าที่ของหัวใจห้องต่าง ๆ
1. หัวใจห้องบนขวา เป็นห้องที่รับเลือดเสีย หรือเลือดดำจากทุกส่วนของร่างกาย
เพื่อส่งต่อให้หัวใจห้องล่างขวา
2. หัวใจห้องล่างขวา จะรับเลือดจากห้องบนขวาแล้วส่งเลือดไปฟอกที่ปอด
3. หัวใจห้องบนซ้าย รับเลือดดีหรือเลือดแดงจากปอด เพื่อส่งต่อให้ล่างซ้าย
4. หัวใจห้องล่างซ้าย รับเลือดดีจากห้องบนซ้าย แล้วส่งไปเลี้ยงส่วนต่าง ๆ ทั่วร่างกาย





ศึกษากรอบที่ 3 แล้ว
ช่วยตอบคำถามก่อนนะครับ

จงบอกชื่ออวัยวะที่สำคัญของระบบ
ไหลเวียนโลหิต








เฉลยคำตอบกรอบที่ 3


อวัยวะและสิ่งสำคัญของระบบไหลเวียนโลหิต คือ เลือด น้ำเลือด เม็ดเลือด
หลอดเลือด และหัวใจ


ภาพที่ 8 ลักษณะภายในของหัวใจ
http://www.msu.ac.th/satit/studentProj/2548/Selectted/M103/g05-bodySystem

หน้าที่ของเส้นเลือด
1. เส้นเลืดแดง เป็นเส้นเลือดรูปทรงกระบอก ทำหน้าที่นำเลือดออกจากหัวใจไปยังเส้นเลือดฝอย
เพื่อนำไปเลี้ยงส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย
2. เส้นเลือดดำ เป็นเส้นเลือดรูปทรงกระบอก ทำหน้าที่นำเลือดกลับสู่หัวใจ
3. เส้นเลือดฝอย เป็นเส้นเลือดที่มีขนาดเล็กมาก มีหน้าที่นำเลือดจากหลอดเลือดแดงไปตาม
ส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย และนำเลือดดำจากร่างกายไปยังหลอดเลือดดำ



ถ้านักเรียนตอบถูกเก่งมากครับ





เรามาศึกษากรอบที่ 4 ต่อนะครับ






กรอบการศึกษาที่ 4


การป้องกัน ดูแล รักษา ระบบไหลเวียนโลหิต




ภาพที่ 9 ลักษณะของเส้นเลือดแดงและดำเมื่อผ่า
http://www.geocities.com/peng_126/story3.html

เส้นเลือด (blood vessel) ในร่างกายแบ่งออกเป็น 3 ระบบ
1. ระบบอาร์เทอรี (artery system)
2. ระบบเวน (venous system)
3. ระบบเส้นเลือดฝอย (capillary system)






เรามาตอบคำถามก่อนนะครับ



นักเรียนจะดูและรักษาระบบไหลเวียนโลหิตได้อย่างไร











เฉลยคำตอบกรอบที่ 4


นักเรียนดูแลรักษาระบบไหลเวียนโลหิตได้ ดังนี้







ภาพที่ 10 การไหลของเลือดแดงและเลือดดำ
http://www.pharm.chula.ac.th/physiopharm/2542_sem2/g12/BLVESSEL.



ไชโย ! เราเรียนจบหมดทุกกรอบแล้ว



ให้ไปทำแบบทดสอบหลังเรียน










แบบทดสอบหลังเรียนเรื่อง ไหลเวียนโลหิต


คำชี้แจง : ให้นักเรียนกาเครื่องหมาย X ให้ตรงกับข้อ ก, ข, ค, หรือ ง ที่เป็นคำตอบที่ถูกต้อง


1. อวัยวะในข้อใดที่ใดที่ทำหน้าที่เหมือน
เครื่องสูบน้ำ
ก. ปอด ข. หัวใจ
ค. สมอง ง. ตับ

2. เลือดถูกผสมกับออกซิเจนที่ใด
ก. ปอด ข. หัวใจ
ค. สมอง ง. ตับ

3. เลือดจะไหลไปตามอวัยวะในข้อใด
ก. ปอด ข. หลอดเลือด
ค. สมอง ง. ตับ

4. หลอดเลือดอุดตันเกิดจากข้อใด
ก. การออกกำลังกาย ข. ไขมัน
ค. โปรตีน ง. นอนหลับ

5. หัวใจห้องบนขวาทำหน้าที่ตามข้อใด
ก. ส่งเลือดแดงไปห้องล่างขวา
ข. ส่งเลือดแดงไปปอด
ค. ส่งเลือดดำไปปอด
ง. ส่งเลือดดำไปห้องล่างขวา
6. หัวใจห้องล่างขวาทำหน้าที่ตามข้อใด
ก. ส่งเลือดแดงไปปอด
ข. ส่งเลือดแดงไปส่วนต่าง ๆ
ค. ส่งเลือดดำไปปอด
ง. ส่งเลือดดำไปส่วนต่าง ๆ
7. หัวใจห้องบนซ้ายทำหน้าที่ตามข้อใด
ก. ส่งเลือดแดงไปห้องล่างขวา
ข. ส่งเลือดแดงไปปอด
ค. ส่งเลือดดำไปปอด
ง. ส่งเลือดดำไปห้องล่างขวา
8. หัวใจห้องล่างซ้ายทำหน้าที่ตามข้อใด
ก. ส่งเลือดแดงไปปอด
ข. ส่งเลือดแดงไปส่วนต่าง ๆ
ค. ส่งเลือดดำไปปอด
ง. ส่งเลือดดำไปส่วนต่าง ๆ

เฉลยแบบทดสอบหลังเรียน เรื่อง ระบบไหลเวียนโลหิต












ภาพที่ 11 การไหลของเลือด
http://www.pharm.chula.ac.th/physiopharm/2542_sem2/g12/BLVESSEL.

ใบกิจกรรมวิชาสุขศึกษา เรื่อง ระบบไหลเวียนโลหิต

สาระที่ 1 การเจริญเติบโตและพัฒนาการของมนุษย์
คำชี้แจง ให้นักเรียนเขียนคำตอบลงในกระดาษคำตอบ ให้ตรงกับกรอบต่าง ๆ ทที่กำหนดให้

กรอบที่ 1
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
กรอบที่ 2
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
กรอบที่ 3
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
กรอบที่ 4
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................


ชื่อ............................................................................... ชั้น................. เลขที่............


ตาราง 1 ผลการประเมินบทเรียนสำเร็จรูป เรื่อง ระบบไหลเวียนโลหิต
ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6


เลขที่

ชื่อ-สกุล ผลการประเมิน คุณลักษณะฯ กิจกรรมระหว่างเรียน
รวม
ก่อนเรียน หลังเรียน กรอบ 1 กรอบ 2 กรอบ 3 กรอบ 4 กรอบ 5
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
รวม
ค่าร้อยละ


ลงชื่อ ผู้เก็บข้อมูล
(นางนฤมล อบมาลี)
บรรณานุกรม


กระทรวงศึกษาธิการ. หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2544. กรุงเทพฯ :
โรงพิมพ์องค์การรับส่งสินค้าและพัสดุภัณฑ์, 2544.
. หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2544 สาระการเรียนรู้
สุขศึกษาและพลศึกษา. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์องค์การรับส่งสินค้าและพัสดุภัณฑ์,
2545.
กรมวิชาการ. การวัดและการประเมินผลในชั้นเรียนวิชาพลศึกษากลุ่มสร้างเสริมลักษณะนิสัย
วิชาพลศึกษา. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์คุรุสภา, 2539.
. การสังเคราะห์งานวิจัยเกี่ยวกับรูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ.
กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์คุรุสภา, 2544.
. คู่มือการจัดการเรียนรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้สุขศึกษาและพลศึกษา. กรุงเทพฯ :
โรงพิมพ์องค์การรับส่งสินค้าและพัสดุภัณฑ์, 2545.
. แผนการสอนกลุ่มสร้างเสริมลักษณะนิสัย. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์คุรุสภา, 2526.
. แนวทางการวัดและการประเมินผลการเรียนตามหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน .
กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์คุรุสภา, 2545.
รุจิร์ ภุ่สาระและคณะ. แนวหน้าฉบับบูรณาการมาตรฐานการเรียนรู้ สลน.6. กรุงเทพ :
อักษรเจริญทัศน์จำกัด, ม.ป.ป..
สถาบันพัฒนาคุณภาพวิชาการ. หนังสือชุดพัฒนากิจกรรมกระบวนการ สลน. กรุงเทพฯ :
บริษัทเดอะมาสเตอร์กรุฟ แมเจ้มนท์, ม.ป.ป..
มลิวัลย์ ชาวอุบล.การพัฒนาแผนการเรียนรู้โดยใช้บทเรียนสำเร็จรูป เรื่อง โรคติดต่อท้องถิ่น
ชั้นประถมศึกษาปีที่ 3. มหาวิทยาลัยมหาสารคาม. มหาสารคาม.
วินัย พัฒนรัฐ และคณะ. แบบเรียนมาตรฐานฉบับพิเศษกลุ่มสร้างสริมลักษณะนิสัย
ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์ประสานมิตร, ม.ป.ป
th.wikipedia.org/wiki/ปอด –
http://www.pt.ac.th/ptweb/studentweb/body/arweb/c6/c73f.jpg
www.obec.go.th/.../health/health_human/sec9.htm
บรรณานุกรม (ต่อ)

http://www.msu.ac.th/satit/studentProj/2548/Selectted/M103/g05-bodySystem
http://www.geocities.com/peng_126/story3.html
http://www.pharm.chula.ac.th/physiopharm/2542_sem2/g12/BLVESSEL.